طراحی داخلی چیست و چرا روی حس ما نسبت به محیط اثر می‌گذارد؟

طراحی داخلی چیست؟

اگر شما سبک خاصی از موسیقی را نپسندید، یا تئاتر برایتان حوصله‌سربر باشد، یا با آثار هنری ارتباط برقرار نکنید،‌ در هر حال می‌توانید از آن‌ها دوری کنید.

اما درباره‌ی معماری و طراحی داخلی ماجرا فرق می‌کند! یک بنای پر از ضعف و ایراد برای مدت طولانی مخاطبان و ساکنان خود را دچار دردسر می‌کند. وقتی نوبت به طراحی داخلی می‌رسد،‌ حتی اوضاع از این هم جدی‌تر است. ما هر روز بیشتر از دیروز درگیر فضاهای داخلی هستیم.

مخصوصا پاندمی کرونا سبک زندگی ما را بسیار تغییر داده‌است و ما به وضوح می‌توانیم ببینیم که فضای داخلی محیطی که در آن زمان می‌گذرانیم چقدر در بلندمدت روی سلامت، روحیه و آسایش ما اثرگذار است. طراحی داخلی مسئولیتی بسیار بیشتر از انتخاب رنگ و چیدمان در پی دارد.

وظایف طراح داخلی چیست؟

یک طراح داخلی باید برنامه‌ریزی کند، پژوهش کند، و مدیریت پروژه را به عهده بگیرد تا در نهایت فضایی سالم و زیبا را برای مخاطبانش خلق کند. اما، چطور می‌توانیم تعریف دقیق‌تری از طراحی داخلی داشته باشیم؟

به وفور پیش می‌آید که طراحی داخلی را با دکوراسیون داخلی اشتباه بگیرند. انتخاب رنگ، پوشش‌ها، و پرداختن به جزئیات فضا به طور قطعی بخشی از طراحی داخلی است اما تمام آن نیست!

در اولین قدم، مهم این است که رفتار کاربر و خواسته‌هایش مورد بررسی قرار گرفته شود تا بتوان بر اساس نیاز و رفتار کاربر، فضایی کاربردی،‌ عملکردی، و از لحاظ زیبایی‌شناسی فضایی دلپذیر را خلق کرد. مسیر حرکت و جابجایی کاربران در محیط را شاید بتوان نقطه‌ی شروع طراحی داخلی دانست که با کشیدن نقشه‌ی فضا و چیدمان قابل بررسی است. ت

تقسیم‌بندی فضا گاهی توسط دیوار محقق می‌شود و گاهی مبلمان وظیفه‌ی جدا کردن فضاها از یکدیگر را دارند. در عین حال،‌ طراحی داخلی باید به عوامل محیطی، مثل گرمایش،‌ تهویه و گردش هوا،‌ نورپردازی و صدا نیز توجه کند. تمام این عوامل بخشی از آسایش و راحتی را تامین می‌کنند.

ارگونومی فراموش نشود! پرداختن به ارگونومی به عنوان استانداردی که ابعاد درست برای راحتی انسان در موقعیت‌های مختلف را تعیین می‌کند، یک اصل اساسی در طراحی داخلی است.

در نهایت‌، اهمیت انتخاب درست متریال‌ها را نباید دست‌کم گرفت. در ادامه با جزئیات بیشتری درباره‌ی عنصرهایی حرف می‌زنیم که در کار طراحی داخلی اساسی هستند.

چیدمان

چیدمان در طراحی داخلی در یک بیان ساده به معنای نحوه‌ی قرارگیری امکانات، مبلمان و اشیاء است. این چیدمان ممکن است ثابت و یا متحرک باشد. اگر این چیدمان متعادل باشد، به شکل‌گیری جریان محیط، ماندگاری فضا، و حتی سلسله مراتب فضاهای مختلف کمک می‌کند.

طراحی چیدمان در پلان‌های معماریِ باز، مهم‌تر هم می‌شوند. در نقشه‌هایی که آزادی بیشتری به طراح می‌دهند، نقش طراحی چیدمان در ایجاد یک فضای عملکردی بسیار پررنگ است.

لوکوربوزیه و میس ون دروهه اولین معمارهایی بودند که تقسیمات فضا را به چالش کشیدند و برای تقسیم فضا، استفاده از مبلمان، صفحات متحرک، و عناصر ساختاری را جایگزین استفاده از دیوارها کردند.

برای داشتن یک چیدمان بهتر، طراح باید استانداردهای دسترسی، مسیرهای اضطراری، و حداقل ابعاد استاندارد برای هر فضا را مدنظر داشته باشد. منابع خوب بسیاری درباره‌ی استاندارد ابعاد فضا وجود دارد. کتاب «داده‌های معماران» از ارنست نویفرت که در سال ۱۹۳۶ منتشر شد، یکی از کامل‌ترین مراجع برای استانداردهای ابعاد در معماری است.

اما امروزه با رشد سریع و انبوه شدن شهرها و گران شدن املاک،‌ خانه‌های کوچک و میکروآپارتمان‌ها این قوانین را تغییر داده‌اند. این تغییرات نشان‌دهنده‌ی این واقعیت است که حتی استانداردهایی که با دقت بسیار وضع شده‌اند، قابل تغییر و منعطف هستند. در نتیجه بهترین راه این است که با شناخت دقیق کاربر و عملکرد مورد انتظارش از فضا، و با در نظر گرفتن سناریوهای مختلفِ استفاده شروع به طراحی چیدمان کنید.

 

مبلمان

مبلمان فارغ از ثابت یا متحرک بودنش، تاثیر مستقیم روی کیفیت طراحی دارد. این وظیفه‌ی طراح است که مطمئن شود تمام مبلمان‌ انتخاب‌‌شده به درستی با دکوراسیون داخلی فضا هم‌‌خوانی دارند، در خدمت عملکرد‌های مورد انتظار هستند، و به عناصر دیگر محیط مثل گردش هوا آسیب نمی‌زنند. به ویژه وقتی طراحی فضاهای کوچک مدنظر است، انتخاب هر قطعه‌ی مبلمان حساسیت بالاتری دارد.

به همین علت است که گاهی طراحی مبلمان مختص فضای موردنظر، بهینه‌تر و کاربردی‌تر است. مبلمان منعطف،‌ مثل مبل‌های تخت‌خواب شو، میزهایی که تا می‌شوند، یا نشیمن‌هایی که بزرگ و کوچک می‌شوند، آینده‌ی صنعت مبلمان را شکل می‌دهند.

به دنبال این ترند در صنعت مبلمان، میکروآپارتمان‌ها و خانه‌های کوچک بسیار محبوب‌تر شده‌اند و با انتخاب مبلمان درست می‌توان آن‌ها را به فضاهایی راحت و مناسب برای استفاده‌ی بلندمدت تبدیل کرد.

گیاهان آپارتمانی ممکن است جزو مبلمان شمرده‌ نشوند اما بدون شک یکی از وجوه طراحی داخلی هستند که نقش پررنگی را در خلق اتمسفر فضا بازی می‌کنند. اثر گیاهان بر سلامت افراد، تازه کردن هوای محیط،‌ و روح بخشیدن به فضا آن‌قدر زیاد است که پیشنهاد می‌شود برای هر ۱۰ متر مربع،‌ یک گیاه در ابعاد متوسط در نظر بگیرید.

راحتی و ارگونومی

کیفیت محیط‌های داخلی اثر مستقیمی روی سلامت روح و جسم افراد دارد. یک فضای ناراحت، ناامن یا ناسالم می‌تواند برای سلامت روح و جسم افراد بسیار مضر باشد. آسایش و راحتی محیط طیفی از زیبایی‌شناختی، رایحه‌ی محیط، جریان طبیعی هوا از طریق در و پنجره، دمای محیط، دسترسی محیطی، تکنولوژی‌های در دسترس و … را شامل می‌شود.

برداشت بصری افراد وقتی وارد محیط می‌شوند چیست؟ نور، رنگ، عمق و ارتفاع محیط عوامل تعیین‌کننده‌ای هستند که محیطی گرم‌و‌نرم،‌ راحت، امن، آرامش‌بخش و لذت‌بخش را خلق می‌کنند و یا اثری عکس می‌گذارند. چقدر به آکوستیک محیط توجه شده‌است؟ آیا برای اینکه افراد صدای یکدیگر را بشنوند باید بلندتر صحبت کنند؟ آیا بدون اینکه گوششان را تیز کنند می‌‌توانند به یک سخنرانی در یک سالن کنفرانس گوش بدهند؟ هوای محیط خیلی سرد یا گرم است؟‌ هوای طبیعی برای محیط بین ۲۰ تا ۲۵ درجه سلسیوس است. هوای گرم یا سرد نه تنها آزاردهنده است، بلکه باعث بیماری‌ها و پرورش خیلی از میکروب‌ها هم می‌شود. تهویه‌ی هوا به درستی انجام می‌شود؟ تمیز، تازه و سالم نگه‌داشتن فضای محیط یکی از محور‌های اصلی آسایش محیطی است. پاکیزه نگه‌داشتن محیط از بوهای نامطبوع، انگل‌ها، قارچ‌ها و دیگر موجودات موذی هم در تأمین آسایش محیط موثراند.

ممکن است این طور به نظر برسد که ارگونومی ارتباطی با معماری ندارد. اما ارگونومی به هماهنگی محیط با فیزیولوژی،‌ آناتومی و روانشناسی انسان می‌پردازد و این همان چیزی است که برای طراحی داخلی یک فضای دلپذیر نیاز است.

دانش ارگونومی قوانینی را برای هماهنگ کردن اشیاء و فضا با رفتار و افعال انسان وضع می‌کند. می‌توانیم این‌طور نتیجه بگیریم که توجه به ارگونومی در جزئیات محیط برای یک طراحی داخلی خوب ضروری است. این کار را می‌توانید با مطالعه‌ی ابعاد بدن انسان و آنتروپومتری انسان شروع کنید.